Jak kształtować charakter i rozbudzać pasję?
Zaproponowane zasady w przejrzysty sposób pokazują, czym kierować się w sporcie dzieci i młodzieży, tak, aby sprawiał przyjemność i radość młodym sportowcom, a także uczył zasad fair play, poczucia sukcesu i ponoszenia porażek. Wartości te mają zastosowanie nie tylko w sporcie, są niezmiernie istotne dla satysfakcjonującego funkcjonowania w dorosłym życiu. Aby były one skuteczne, muszą być przestrzegane zarówno przez trenerów, naczycieli wychowania fizycznego, jak i przez rodziców. Dlatego też poniższe zasady, mogą stanowić wskazówkę i pomoc dla osób zaangażowanych w sport dzieci i młodzieży.
1. Lubię to co robię- czerpię radość z trenowania i udziału w zawodach.
Radość z uprawiania aktywności fizycznej czy danej dyscypliny powinna się pojawić niezależnie od wieku, a w sporcie dzieci i młodzieży stanowić fundament. Pozytywne emocje ułatwiają przyswajanie nowych umiejetności, stąd radosne dzieci efektywniej uczą się i trenują. Czerpanie satysfakcji i przyjemności z podejmowanych działań stanowi niezwykły zasób w późniejszym, dorosłym życiu.
2. Mogę trenować swój umysł, tak jak trenuję ciało.
Młody zawodnik dzięki systematycznym ćwiczeniom może mieć wpływ na swoje myśli i uczucia, koncentrację uwagi czy radzenie sobie ze stresem. Treningi te mogą być prowadzone przez psychologów sportu, a proste ćwiczenia także przez trenerów (w połączeniu z treningiem sportowym) i rodziców.
3. Warto się starać, choć na efekty czasem trzeba poczekać.
Niezwykle istotne, aby dostrzegać wysiłek, zaangażowanie i odwagę młodego sportowca, nie tylko wynik końcowy. Nastawienie to wzmacnia pewność siebie, a także pomaga dostrzec różne odcienie przegranej.
4. Każdego dnia mogę zrobić coś, co przybliży mnie do celu.
Aby spełnić swoje marzenia, trzeba sformułować cele, które są możliwe do osiągnięcia w określonym czasie. Marzenia mogą oznaczać cele długoterminowe, warto rozłożyć je na mniejsze (dotyczące np. danego cyklu treningowego)- będą one zbliżać osobę do ich realizacji.
5. Wiem, w czym jestem dobry i co potrafię, a także w czym mogę osiągnąć więcej.
Udzielaj informacji zwrotnych- dostrzegaj w czym młody sportowiec jest dobry (jakie elementy, zagrania opanował, czy wykazał się dużym zaangażowaniem, koncentracją, współpracą z kolegami), a także co może konkretnie poprawić. W ten sposób budujesz pozytywną i realistyczną samoocenę młodej osoby.
6. Mogę się czasem pomylić.
Dążenie do doskonałości za wszelką cenę i chęć bycia bezbłędnym nie służy rozwojowi, a nawet mogą go ograniczać. Daj przestrzeń na popełnianie błędów- pokaż, że błąd może być okazją do zdobycia nowego doświadczenia i sprawdzenia własnej wytrwałości, aby go naprawić.
7. Mam wpływ na to, jak wygląda mój dzień.
Pogodzenie treningów i obowiązków szkolnych jest dużym wyzwaniem. Może to być jednak nauka samodyscypliny, konsekwencji i umiejętności organizacyjnych. Jeśli jesteś rodzicem, wspólnie z dzieckiem zaplanuj jego dzień, pamiętając o tym, aby wygospodarować czas na spontaniczną aktywność (czas wolny) oraz odpoczynek.
8. Potrafię sobie radzić z przeciwnościami.
Sport to również umiejętność przegrywania. Na początku pozwól dziecku na przeżywanie i wyrażenie przykrych emocji. Później warto przeanalizować przegraną- co było jej przyczyną i jakie można podjąć działania, aby na przyszłość jej uniknąć, a tę sytuację wykorzystać do osobistego rozwoju. Na przykładach sportowców pokaż, że przegrana jest niezbędna do osiągnięcia sukcesu.
9. Szanuję moich sportowych konkurentów i doceniam ich umiejętności.
Ucz młodego sportowca doceniania wysiłku i dokonania rywala. Możesz zadać pytanie: jak chciałbyś, aby Twoi rywale zachowali się po Twoim zwycięstwie? Podkreślaj, że satysfakcję można czerpać nie tylko z wyniku, ale także z własnej postawy i działania podczas meczu (walka do końca, zaangażowanie, bardzo dobre zagrania).
10. Każdy start jest okazją do tego, aby dowiedzieć się czegoś o sobie.
Po meczu lub zawodach zadaj swojemu dziecku pytania: Co cię ucieszyło? Czego się dzisiaj nauczyłeś? Co chciałbyś poprawić następnym razem?
Opracowanie na podstawie książki Jana Blecharza i Małgorzaty Siekańskiej „Mój sport moja radość. 10 zasad treningu dla dzieci uprawiających sport”.